Byggingasamningur milli Betúels og Ólafs, vegna Tungu

Uppfært 5.ágúst 2019

Neðanritað er endurskrifað eftir gulnuðu ljósriti sem ritstjóra barst. Því miður hefur ekki tekist að fá upplýst hver átti og lét ritsjóra fá þetta skjal – það kemur vonandi seinna. Skjalið er, eftir bestu vitund, skrifað orðrétt eftir ljósritinu og með upphaflegu stafsetningunni. Þarna er Betúel Betúelsson að leigja hálfa jörðina Tungu í Fljóti til Ólafs Friðbjarnarsonar. Mörg athyglisverð atriði, sem rétt er að halda til haga, koma þarna fram.

Byggingasamningur  

1:     Ég Betúel Betúelsson frá Höfn í Sljettuhreppi, byggi bóndanum Ólafi Friðbjarnarsyni Látrum í Aðalvík, eptir beiðni hanns;  1/2  – hálfa eignarjörð mína Túngu í Fljóti sömu sveitar, frá fardögum; 1937 til fardaga 1942, með þeim skilmálum sem hjer skal greina.

2:     Leigutaki skal hafa hálflenduna sjer til afnota, sem sje, hálfa grasnyt túns og engja, mótak og annað sem almenn heimilis þörf krefur – jörð og jarðeiganda að skaðlausu, þar með talin hálf hús sem þar nú eiga að vera fyrir hendi, – svo sem Baðstofuhús, Skúr úr timbri, hlaða, fjós, fjárhús og Hesthús, votheysgrifjur, Túngirðing  (lbr.áá) , enda sje leigutaka skilt að halda mannvirkunum vel við, ákveðinn ábúðartíma, jarðeiganda að kostnaðarlausu.

3:     Trjáreka viður heyrir ekki til sjer nytja leiguliða, heldur eingöngu til viðhalds og endurbóta húsa- og girðingum um tún hjer nefndrar jarðar, – þó er undan skilið frá þessu, smáviðar kefli sem eru fyrir neðan þrjú fet á lengd, – Enda sje leiguliðum skilt að bjarga öllu frá sjó, sem að landi ber.

4:     Hjer um ræddum jarðarparti fylgja tvær leigufærar ær og tekur leigutaki þær í næstkomandi fardögum sjer til nytja og umsjónar meðan ábúðartíminn yfir stendur en jarðeiganda greiðist venjuleg árleg leiga af þeim, þar til leigutaki fer af jarðarpartinum; – þá koma þær til skila í leigufæru standi, ásamt öðru sem hjer ofar um ræðir. – En ef jörðin selst þá sannvirði fylgja ærnar með.

5:     Landsleiga af hálflendunni er: 40- Fjörutíu kr.,  kúgildlega, 10,- Tíu kr., Samtals: 50,- fimmtíu krónur, er greiðist í peningum fyrir lok Október ár hvert, meðan ábúðar tímin stendur – annað kvort beint til mín, eða Sölva sonar míns.

6:     Skatta alla og skildur greiði leiguliði og af jarðarpartinum – svo sem Tekju og eignarskatt, útsvar og önnur obinber gjöld;  sem hvert útaf fyrir sig, ekki heyrir jarðreiganda að greiða. Loks ber leiguliða að halda áfram girðingu um tún bílisins, ásamt sambílis manni sínum þar, svo það komi í veg fyrir ágáng fjenaðar og stórgripa. Þá er og hægra að verja hey í þurrkun. – Láti leiguliði undanfalla að vinna áskildar jarðarbætur að einhverju leiti eða öllu um eitt ár, þá varðar það útbyggingu – ef eigi næst samkomulag því til bóta.

7:     Brjóti leiguliði samnínginn í nokkru atriði, smáu eða stóru, þá varðar það útbyggingu.

8:     Að öðru leiti fer ábúðarsamníngur þessi að öllu eftir lögum um bygging, ábúð og úttekt jarða – frá 12.janúar 1884. – Tvö samhljóða frumrit eru gerð af samníngi þessum og heldur sinn aðili hverju. Til staðfestu nöfn vor undirrituð í viðurvist tveggja vitundar votta.